Umre Nedir?
Umre kelimesi, Hac dönemi dışında Kâbe’yi ve Mekke’nin diğer kutsal yerlerini ziyaret etmek anlamına gelmektedir.
Dini bir terim olarak Umre, “Hac dönemi dışında belirli bir zamana bağlı olmadan, ihrama girerek Kâbe’yi tavaf etmek, Safâ ile Merve arasında sa’y yapmak ve tıraş olup ihramdan çıkmak suretiyle yerine getirilen ibadet” demektir. Umrenin iki farzı vardır: İhram ve tavaf. Bunlardan ihram şart, tavaf rükündür. Vacipleri ise sa’y ile tıraş olup ihramdan çıkmaktır. Ömürde bir defa umre yapmak sünnettir.
Umre İbadeti Nasıl Yapılır?
1. Umreye Hazırlık
Umre yolcusu ailesi, akrabası ve komşuları başta olmak üzere iletişim kurduğu herkesle helalleşir.
Umre niyeti ile ihrama girmeden önce, gerekli vücut temizliğini yapar, saç - sakal tıraşı olur, bıyıklarını düzeltir, tırnaklarını keser ve mümkünse boy abdesti, değilse namaz abdesti alır, vücuduna güzel koku sürer.
2. Umre İhramına Girmek
Kafile programına göre doğrudan Mekke’ye gidecek olan Umre yolcuları; Türkiye’deki havalimanlarında, doğrudan Medine’ye gidecek yolcular ise Medine-Mekke yolu üzerindeki Âbâr-ı Ali Mescidi’nde (Zü’l-Huleyfe) ihrama girerler.
Erkekler ihram için, atlet, külot, çorap, elbise ve ayakkabılarını çıkarırlar. İzar ve Rida adı verilen iki parça ihram örtüsüne bürünürler.
Kadınlar için özel bir ihram örtüsü yoktur. Elbise ve ayakkabılarını çıkarmazlar, başlarını açmazlar, eldiven giyebilirler, ancak yüzlerini örtmezler. Adetli olan hanımlar da niyet ederek telbiye getirip ihrama girerler. Bu halde bulundukları süre boyunca ihram yasakları devam eder. Namaz ve Kâbe’yi tavaf etme dışında haccın bütün görevlerini yerine getirirler. Özel durumlarının bitiminde tavaf ve ibadetlerini yaparak ihramdan çıkarlar.
Umre yolcusu ihramın sünneti niyeti ile iki rekât ihram namazı kılarlar. Namazın birinci rekâtında Fatiha’dan sonra “Kafirun” suresini, ikinci rekâtında ise Fatiha’dan sonra “İhlas” suresini okurlar ve umre için niyet ederler.
3. Umre Niyeti ve Telbiye
İhrama, niyet etmek ve telbiye getirmek suretiyle girilir.
İhram için “Allah’ım Umre yapmak istiyorum. Onu bana kolaylaştır ve kabul buyur.” diyerek niyet edilir ve şöyle telbiye getirilir. “
Hizmetine geldim. Ey Allah’ım! Hizmetine geldim. Senin ortağın yoktur, hizmetine geldim. Hamd ve nimet senindir. Mülk senindir, senin ortağın yoktur”
Umre niyetinden sonra ihram yasakları da başlamış olur. Mümin Mekke’ye varıncaya kadar vasıtalara biniş ve inişlerde, kafilelerle karşılaşıldığında, şehirlere girdiğinde, gece-gündüz, yürürken-otururken ve farz namazların arkasından her fırsatta yüksek sesle telbiye, tekbir, tehlil ve salavât-ı şerife söyleyerek yolculuğuna devam eder. Kadınlar telbiye, tekbir, tehlil ve salavât-ı şerife’yi yüksek sesle söylemezler.
Mekke’ye yaklaşıp Harem bölgesine girince Mümin; “Allah’ım! Burası senin haremindir, emin kıldığın yerdir. Beni cehenneme girmekten koru. Kullarını dirilttiğin gün beni azabından güvende kıl, beni dostlarından ve itaatkâr olanlardan eyle” diye dua eder.
4. Umre Tavafı
Umre yolcuları Mekke’de Umre tavafı yapmak üzere Mescid-i Haram’a topluca hareket eder. Yolda tekbir, tehlil, telbiye ve salavat-ı şerife getirmeye devam eder. Beytullah’ı görünce telbiyeye son verir ve üç defa tekbir ve tehlil getirir ve ilgili duayı ya da bildiği başka duaları da okuyabilirler.
Haceru’l - Esved hizasına gelir, yönünü Haceru’l - Esved’e döner ve Ka’be’yi kalp tarafına alır.
"Allah’ım Umre tavafı yapmak istiyorum. Bunu bana kolaylaştır ve kabul eyle" şeklinde umre tavafına niyet ettikten sonra ellerini omuz hizasına kadar kaldırıp; “Bismillahi Allahu Ekber” diyerek Haceru’l - Esved’i selamlar; tekbir, tehlil ve tahmid getirerek tavafa başlar ve 7 defa dönerek tavafı sonlandırır.
5. Tavaf Namazı
Tavaf tamamladıktan sonra iki rekât tavaf namazı kılınır. Tavaf namazında birinci rekâtta Fatiha’dan sonra Kâfirun, ikinci rekâtta ise Fatiha’dan sonra İhlas suresini okunur. Bu namazı kılmak vaciptir.
6. Umrenin Sa’yi
Umre yolcusu, tavafın ardından Umrenin sa‘yini yapmak üzere Safa’ya gider. Koşmak, hızlı yürümek anlamlarına gelen “Sa’y” terim olarak; Hac ve Umrede Kâbe’nin doğu tarafındaki Safa Tepesi’nden başlayarak Merve’ye dört gidiş Merve’den Safa’ya üç dönüş olmak üzere bu iki tepe arasındaki gidiş-gelişe denir.
Safa’da yönünü Kâbe’ye döner, tekbir, tehlil, tesbih ve salat-ü selam getirir, ellerini açıp dua eder, sonra “Allah’ım! Senin rızan için Safa ile Merve arasında yedi şavt olarak umrenin sa’yini yapmaya niyet ediyorum” diyerek sa’y yapmaya niyet eder.
Sa’yi yedi şavt olarak Safa’da başlayıp Merve’de bitirir.
Sa’y esnasında Kur’an-ı Kerim’de geçen ve Hz. Peygamber’den rivayet edilen duaları veya bildiği başka duaları okur ve yüksek olmayan bir ses tonuyla tekbir ve tehlil getirir veya Kuran okur. İki yeşil ışık arasında kısa adımlarla koşarak, canlı ve hareketli yürümek anlamına gelen “Hervele”yi yapar.
Sa’yi tamamlayınca Merve’de dua eder.
7. Umre İhramından Çıkmak
Umre yolcusu, Sa‘yi tamamladıktan sonra, saçlarını tamamen kestirir ya da kısaltır, böylece ihramdan çıkar ve normal elbiseleri giyerek umre ibadetini tamamlamış olur. Kadınların ihramdan çıkmak için saçlarının ucundan bir parmak kadar kesmeleri yeterlidir. Saçı tıraş etme veya kısaltma yerine, sakalı tıraş etmek veya kısaltmakla ihramdan çıkılmış olunmaz.
Böylece Umre görevi tamamlanmış olarak Medine üzerinden gelen Umre yolcuları memleketlerine, direk Mekke’ye gelen yolcular ise Medine’ye giderler.
8. Hz. Muhammed Mustafa Sallallahu Aleyhi ve Sellem’in Kabrini Ziyaret
Kutsal topraklara yolculuk yapan her bir Umre yolcusu, uçuş programına göre Umre öncesi veya sonrasında bu ziyareti de gerçekleştirir.
Peygamber Efendimiz Sallallahu Aleyhi ve Sellem’i ziyarete giden kimse, mescidini ziyaret etmeye niyet eder. Medine’ye yaklaşıp Mescid-i Nebi’yi görünce hacılar salat-ü selam getirir ve dua ederler.
Kafile görevlisi hocalarımız nezaretinde toplu halde Mescid-i Nebevi’ye hareket edilir. Mescide ulaşıldığında kerahet vakti değilse iki rekât tahiyyetü’l-mescid namazı kılınır.
Sonra sıraya geçerek kabri şerife doğru ilerlenir. “Allah’ın rahmeti ve selamı üzerine olsun ey Allah’ın Resulü. Allah’ın rahmeti ve selamı üzerine olsun ey Allah’ın habibi, Allah’ın rahmeti ve selamı üzerine olsun ey âlemlere rahmet olarak gönderilen” diye selam verilir ve dua edilir. Umre yolcusu vasıtasıyla Resulullah’a selam gönderilmiş ise; “Ya Rasulullah filanca kişinin sana selamı var, Allah katında kendisi için şefaatçi olmanı diler. O’na ve bütün müslümanlara şefaat eyle” diye selamını iletir.
9. Ravza-i Mutahhara’da Namaz Kılmak
Peygamber Efendimiz Sallallahu Aleyhi ve Sellem’in kabrinin (evinin) bulunduğu yer ile minber arasında kalan yere “Ravza-i Mutahhara” adı verilir.Bu alan Umre yolcusu için oldukça önemlidir. Çünkü Peygamber Efendimiz Sallallahu Aleyhi ve Sellem “Evimle minberimin arası cennet bahçelerinden bir bahçedir, minberim de (Kevser) Havuzumun üzerindedir” diye buyurmuştur. Bu nedenle bu kutsal bölümde imkân dâhilinde namaz kılınmalıdır.
10. Medine’den Ayrılış
Umre yolcuları, Medine’de bulunan Uhud Şehitliği, Kuba Mescidi, Kıbleteyn Mescidi, Yedi Mescitler, Baki Kabristanlığı gibi önemli kutsalları ziyaret ederler. Medine‘den ayrılma vakti gelen yolcular, kafile hocalarının yönlendirmeleriyle Mescid-i Nebi‘ye veda ederler.